Geweldloze communicatie

Marshall B. Rosenberg geeft in zijn boek Geweldloze Communicatie handvatten over hoe je kunt spreken zonder de ander geweld aan te doen. "Doe niet zo dom" of "zo moet je dat niet voelen" zijn voorbeelden van hoe het mis kan gaan. Je gesprekspartner wil gehoord worden. Door te vragen naar de behoefte van de ander, juist in conflictsituaties, kun je de angel van geweld uit de conversatie houden.

Het boek staat vol voorbeelden over hoe dat in de praktijk werkt.

In beginsel zijn er vier stappen:

Het begint met waarneming

Wat is er aan de hand. Een waarneming is iets anders als een interpretatie. "Hij is boos" is een interpretatie. "Hij verheft zijn stem en loopt rood aan" is een waarneming. Door waar te nemen in plaats van te interpreteren geef je de ander meer ruimte om zichzelf te uiten.

De tweede stap gaat over het herkennen en erkennen van gevoelens

Door uitdrukking te geven aan de gevoelens die je hebt en te vragen naar de gevoelens van anderen, krijgen ze een plek, wordt hun bestaan bevestigd en voelen mensen zich gehoord. Veel van onze cultuur is er op gericht om gevoelens juist te onderdrukken. Het uiten van gevoelens is in veel situaties taboe. Toch zijn gevoelens en emoties krachtige signalen die veel informatie kunnen geven over wat er aan de hand is. Gevoelens zijn eigenlijk een wegwijzer naar onze behoeftes.

De derde stap gaat over het uitspreken
van onze behoeftes

Het erkennen van je behoeftes geeft een gevoel van emotionele bevrijding. Dat geldt voor beide gesprekspartners, dus als je de ander kunt uitnodigen tot het uitspreken van zijn of haar behoeftes dan geef je die persoon een kostbaar geschenk. Voorbeeld geven is tevens een krachtige manier om die uitnodiging te doen.

Tot slot heeft Marshall Rosenberg het over:

"Een verzoek doen".

Een verzoek is iets anders dan een eis. "Ik wil dat je de afwas doet" is een eis. "Ik zou graag willen dat jij de afwas doet, want ik kom vanavond laat thuis en het zou fijn zijn als ik dan meteen met koken kan beginnen" is een verzoek. Maar pas op: Het is pas een verzoek als de ander de ruimte ook heeft om nee te zeggen. De ander mag en kan zijn/haar eigen belangen afwegen en zelf een keuze bepalen.

Wat opvalt als je zo om je heen kijkt is dat we heel vaak met anderen spreken alsof zij er zijn om onze orders op te volgen. "Bel me" "zorg dat je op tijd komt". We zetten onszelf en de ander klem in verwachtingen. "Ik ben nou eenmaal zo" of "Ik verwacht dat je mij helpt". Daarmee doen we onszelf en de ander geweld aan. Door elkaar werkelijk in vrijheid en openheid tegemoet te treden geven we de ander ook echt de ruimte om te zijn wie hij/zij is.

Dat geschenk is het mooiste wat je kunt geven.

"Geweld is een tragische uiting van onvervulde behoeftes"

Marshall Rosenberg

Sinds zijn jeugd heeft Marshall Rosenberg antwoord gezocht op twee fundamentele vragen:

Als wij mensen elkaar zo graag ondersteunen en voor elkaar zorgen, hoe komt het dan dat we tegelijkertijd zoveel geweld en lijden creeëren in onze interacties, zelfs met de mensen waar we van houden? En aan de andere kant, hoe kan het dat sommige mensen in staat zijn om mededogend te blijven, zelfs onder de meest verschrikkelijke en gewelddadige omstandigheden?

Op basis van de antwoorden die hij vond op deze twee vragen heeft Marshall Rosenberg Geweldloze Communicatie ontwikkeld. Dit is een alternatieve wijze van denken, spreken en gebruik van macht die behoorlijk verschilt van hoe de meeste mensen op deze wereld geleerd is om te communiceren en interacties aan te gaan.

In 1984 heeft Marshall het Center for Nonviolent Communication (CNVC) opgericht dat de volgende visie heeft:

Een wereld waarin alle mensen hun behoeftes op vreedzame wijze vervullen en hun conflicten op vreedzame wijze oplossen.