Schoonheid

"Beauty is in the eye of the beholder"

Schoonheid is een idee of gevoel van aangenaam uiterlijk of innerlijk, uitstraling van een persoon, dier (kunst), object, landschap of aangenaam geluid, in het bijzonder muziek. Schoonheid is niet volledig subjectief. Filosoof Immanuel Kant betoogt dat ook de eigenschappen van het te beschouwen object (voorwerp) bepalen of het schoon is.

Schoonheid is een kwaliteit of beleving (van een persoon, voorwerp, klank, plaats of idee) die de ervaring van genoegen, bevestiging, betekenis of goedheid veroorzaakt. Dit leidt tot gevoelens van aantrekking en emotioneel welzijn. In zijn diepgaandste zin zou schoonheid een ervaring van positieve weerspiegeling over de betekenis van het eigen bestaan kunnen veroorzaken. Het tegendeel van schoonheid is lelijkheid dat wil zeggen: het waargenomen tekort aan schoonheid. Lelijkheid van een voorwerp bijvoorbeeld leidt tot afkeuring en veroorzaakt een negatief inzicht van dat voorwerp.

Aristoteles (384 v. Chr.- 322 v. Chr.) leerling van Plato, beschreef tragedies en stelde dat iets schoon of mooi is wanneer er niets aan toegevoegd of van afgehaald kan worden zonder dat het slechter wordt. Schoonheid is een objectieve en inherente eigenschap van een voorwerp en heeft te maken met de functie en proporties van het voorwerp. Naarmate een (kunst)-voorwerp beter lijkt (mimesis) op het af te beelden voorwerp, is het kunst-object schoner.

In onze samenleving wordt schoonheid vooral beschouwd als fysieke aantrekkelijkheid. Bij de eerste ontmoeting wordt een mens meestal aangesproken op zijn/haar fysieke verschijning. Er is binnen de eerste twintig seconden een aantrekkingskracht of afkeer, die vervolgens gecompenseerd kan worden door talenten en intellectuele of innerlijke vermogens.

De fysieke aantrekkelijkheid is het meest zichtbare en meest toegankelijke kenmerk van een persoon en heeft een belangrijke informatieve waarde. Fysiek aantrekkelijke personen zijn populairder, minder het onderwerp van pesten, mobbing, en presteren beter. Ook in de hulpverlening speelt fysieke aantrekkelijkheid een grote rol.

Een soort tegenreactie vormen de maatschappelijke stromingen en groepen die fysieke onaantrekkelijkheid in beeld brengen. Deze tegenreactie heeft echter nooit tot succes geleid.

Schoonheidsideaal

Schoonheidsideaal is flauwekul want je laat dan een ander bepalen wat voor jou het einddoel moet zijn. Dat moet je zelf bepalen. Een ideaal is een streven naar iets dat eigenlijk niet bereikbaar is. Want in de tijd dat je er naar toe werkt verander je en daardoor ook het ideaal. Je bereikt het dus nooit. En stel dat je de beoogde wel haalt, dan ben je teleurgesteld want het is niet meer zo waardevol als je dacht. Schoonheidsidealen nastreven leidt tot ontgoocheling.

Uiterlijke schoonheid

Uiterlijke schoonheid is mooi meegenomen, maar het is en blijft slechts uiterlijk. Ben je niet tevreden met je uiterlijke schoonheid, dan kun je daar wat, of heel veel, aan doen. Maar als dat gevoel uit een leegte in jezelf komt en die leegte wordt niet opgevuld, dan kun je veranderen wat je wilt, maar tevreden met je uiterlijk zul je dan nooit zijn.

Innerlijke schoonheid is als een strijklicht, zacht en warm. Het komt op allerlei manieren naar buiten, verblindt niet maar koestert. Innerlijke schoonheid overklast uiterlijke schoonheid omdat er liefde inzit, mededogen, wijsheid en een gevoel van onvergankelijkheid.

De schoonheid van het alledaagse

Het alledaagse is alles, behalve alledaags. Je moet het alleen leren zien. Kijk eens gericht naar iets dat je al lang hebt, bekijk het van alle kanten, gebruik je zintuigen en dan blijkt het toch niet zo alledaags, maar een eigen schoonheid te hebben. Jarenlang loop/fiets je dezelfde route, je kijkt wel uit, maar ziet niet om je heen. Dan ga je een keer met een gids mee die je wijst op allerlei details, materiaalgebruik, vormen en opeens zie je de schoonheid om je heen. Alledaagsheid wordt schoonheid.

Natuurlijke schoonheid

Natuurlijke schoonheid gaat niet verloren. Het heeft niets museaals, maar heeft iets ongrijpbaars, teders, lichts. Je wilt het koesteren, voorkomen dat het verloren gaat. Natuurlijke schoonheid vindt zijn bron in de innerlijke schoonheid. Een vrouw/man met een 'ideaal' uiterlijk maar zonder innerlijke schoonheid zal nooit een natuurlijke schoonheid bezitten. Dat ongrijpbare ontbreekt en dat zie je, dat voel je.