Kritiek

De laatste tijd ben ik veel met kritiek bezig en dan vooral vanuit de kant van de ontvanger. Het valt me op dat veel mensen niet tegen kritiek kunnen - ik kan er zelf ook totaal niet tegen. Ik vroeg me af hoe dat kwam, en kwam her en der wat redenen tegen. Het fijne van het opzoeken van redenen vind ik dat ik het voor mezelf kan relativeren. Dat probeer ik door middel van deze ideeën ook te doen.

Je verenigt je ego/ik met je ideeën. Wanneer je ideeën worden aangevallen, voel jij je persoonlijk aangevallen.

Deze opvatting komt uit het taoïsme, een godsdienst uit China. Het taoïsme richt zich vooral op het bereiken van medemenselijkheid. Dit kan je bereiken door boven jezelf uit te stijgen, door niks meer te zijn en alles te vergeten. Wanneer je je vastklampt aan je ideeën, klamp je je vast aan je eigen persoon en kan je hierdoor niet een hogere staat van leven bereiken.

Dan komt bij mij meteen de vraag naar boven: waarom vereenzelvigen we ons met onze ideeën? Wat voor nut heeft dat? Ik merk zelf dat mijn ideeën over zaken in de loop van de tijd veranderen, en soms zelfs heel snel. Dan blijkt dat ik niet genoeg of slechte informatie over iets had en stel ik mijn veronderstellingen weer bij. Hoort het idee dan bij mij? Nee. Waarom klamp ik me er dan zo aan vast? Dat is een vreemd iets eigenlijk.

Mensen moeten van oudsher bij een groep horen, willen ze overleven. Kritiek duidt op het begin van uitstoting van de groep en is dus gevaarlijk.

Hier kan ik me ook wel in vinden. Vroeger leefden men in groepen en was er een sterke hiërarchie in deze groepen. Door in een groep te leven, genoot je bescherming en was er meer kans dat je eten kreeg. Uitstoting betekende verhongering en eenzaamheid. Je aanpassen aan de groep hoorde er dus bij. Kritiek werd als een bedreiging gezien, omdat dit het begin van de uitstoting kon betekenen. Het was dus gevaarlijk en er moest niet naar geluisterd worden.

Ik snap de oorspronkelijke reden wel. Wat je volgens mij ook niet moet vergeten is dat de instincten die we vroeger hadden, nog steeds actief zijn. Bij een groep willen horen willen we nog steeds, ook al zouden we niet verhongeren als we alleen waren. Het is dus in feite waarschijnlijk een genetische en normale reactie. Het betekent alleen dat je er op die manier op moet reageren, er zijn natuurlijk andere manieren om naar kritiek te kijken dan alleen maar: het is gevaarlijk.

Je persoonlijkheid bepaalt voor een deel

waarom je niet goed tegen kritiek kunt.

Dit is eigenlijk vrij logisch. Ben je perfectionistisch? Dan doe je het vaak al niet goed volgens jezelf. Kritiek van anderen is dan lastiger aan te horen. Ook een subassertieve of agressieve houding naar andere toe kan ervoor zorgen dat je niet goed tegen kritiek kan. Mensen die subassertief zijn schieten snel in de verdediging, ze verliezen namelijk hun eigenwaarde bij kritiek. Mensen met een agressieve houding schreeuwen eroverheen. Eigenlijk ook een vorm van onzekerheid.

Dit betekent niet dat je 'nou eenmaal niet tegen kritiek kan.' Veel mensen vinden kritiek lastig, het geven en het krijgen van, maar dat betekent niet dat je er niet aan kan werken om er wel beter tegen te kunnen.

Wijs is degene die zich niet stoort aan kritiek
en zijn eigen weg gaat in het leven.