woensdag 9 februari 2022

Over zebra en adelaar


Soms komen twee mensen elkaar tegen en denken ze een partner te hebben gevonden die bij hen past. Ze voelen zich gelukkiger dan ze in tijden zijn geweest en genieten intens van het gezelschap van de ander. Later lijkt dit allemaal te vervagen, naarmate er verschillen aan het licht komen die ze in de aanvankelijke euforie niet wilden zien.

Stel je een adelaar (mannetje) voor die een zebra (wijfje) ontmoet. Beiden vallen voor het unieke van de ander en ze worden verliefd. Ze zijn dolgelukkig, tot Adelaar op een dag uitvliegt om iets lekkers voor Zebra te zoeken. Hij jaagt de hele dag door, tot hij een haas vangt en met zijn zware buit terugvliegt naar het onderkomen van Zebra.

'Verrassing! Verrassing!' roept Adelaar opgewonden. 'Kijk eens wat ik voor je gevangen heb!'

Zebra schrikt als ze de dode haas ziet en zegt: 'Maar ik eet helemaal geen vlees!' Adelaar voelt zich gekrenkt en afgewezen: heeft hij al die moeite gedaan, wordt het nauwelijks gewaardeerd. Zebra heeft totaal geen oog voor het feit dat hij zijn leven heeft geriskeerd om haar zo'n geschenk te kunnen geven. Op dat moment verandert de hele relatie: Adelaar en Zebra leven weliswaar in dezelfde wereld en genieten samen van aspecten daarvan, maar ze merken dat hun voedselbehoefte verschilt. Zebra is bovendien een kuddedier en ze vindt het maar stilletjes in de geïsoleerde wereld van Adelaar. Adelaar houdt van Zebra en wil het beste voor haar. Hij geeft haar alles behalve wat ze echt wenst of nodig heeft - plantaardig voedsel. Zebra zal dan compromissen moeten sluiten om in Adelaars wereld te passen.

Zebra wil graag een attente, liefdevolle Adelaar dicht bij zich, terwijl Adelaar graag rationaliseert, calculeert en in alles wil voorzien. Zebra gedijt op plantaardig voedsel. Adelaar is een vleeseter en begrijpt niet waarom Zebra afwijst wat hij met zoveel moeite heeft gevangen. Het resultaat is dat Zebra geleidelijk wegkwijnt bij gebrek aan het voedsel dat ze nodig heeft om te overleven, een aan de bevrediging van het kudde-instinct van haar eigen soort. Dat doet Adelaar pijn. Wat hij ook doet. Zebra wordt er niet gelukkiger van en hij voelt zich niet gewaardeerd.

Verschillende behoeften

Hoewel de mens een soort op zichzelf is, vind je binnen die soort verschillen die weliswaar fysiek minder uitgesproken zijn dan die tussen Adelaar en Zebra, maar die in emotioneel en logisch opzicht vergelijkbaar zijn. Mensen met Asperger-syndroom denken heel anders dan hun neuro typische partners. Beiden hebben een heel ander type voedsel nodig en velen ook een heel andere omgeving. Het voedsel van mensen met Asperger-syndroom is anders. Ze vinden het prettig een partner te hebben, maar hun emotionele behoefte is dikwijls minimaal en ze kunnen behoorlijk overstuur raken als ze er niet in slagen hun partner gelukkig te maken.

NT-partners hebben andere behoeften. Hun voedsel moet emotioneel zijn, op hen persoonlijk afgestemd, aangezien ze in hun denken doorgaans romantisch en idealistisch zijn, wat ze eerder plooibaar dan star maakt. Ze gedijen op wat ze emotioneel terugkrijgen van hun partner; komt er van die kant niet, dan hebben ze het gevoel dat ze iets missen. Mensen met Asperger-syndroom beseffen niet dat de ander iets mist wat zij niet kunnen bieden, maar voelen wel een zeker onbehagen, omdat de ander blijkbaar niet zo tevreden is binnen de relatie als zijzelf. Geen van beiden weet wat ze daaraan moeten doen. Ze kunnen tot de slotsom komen dat ze iets verkeerds doen of, erger nog, dat het aan de ander ligt, en proberen die een schuldgevoel aan te praten. In relaties waarin één van beide partners Asperger-syndroom heeft, kan het een ommekeer zijn wanneer beiden zich bewust worden van hun verschillen en die erkennen. Vóór het zover is, zijn ze zich vermoedelijk niet bewust van het feit dat ze van elkaar verschillen en verschillende behoeften hebben, en streven ze - niet zelden met negatieve gevolgen - naar een compromis. NT-partners, die empathisch zijn ingesteld, zijn dan al tot de ontdekking gekomen dat de ander geneigd is gezelschap te mijden. Ze weten inmiddels dat hun AS-partner hen niet kan voeden, of dat alleen diens voedsel niet volstaat. Toch zullen ze achter hun partner blijven staan, in de overtuiging dat ze samen een toekomst hebben, dat dingen kunnen veranderen.

Als NT-partner probeer je je meestal aan te passen aan de wereld van de Asperger, omdat die nu eenmaal de vaardigheden mist om in de jouwe te leven. Hoe langer je buiten je eigen leefwereld verkeert en verstoken blijft van het voedsel dat je nodig hebt, des te groter de kans dat je je identiteit geleidelijk verliest en meer wordt zoals je AS-partner. Daar moet je voor waken. Je moet ervoor zorgen dat ook aan jouw behoefte tegemoet wordt gekomen.

Zolang jullie geen van beiden voor je voedsel afhankelijk zijn van de ander, en zolang jullie beiden tijd vrijmaken om ook in je eigen wereld te verkeren, kunnen jullie heel goed samenleven. Als jullie beiden voldoende liefde en respect voor elkaar voelen en je voor elkaar en jullie relatie inzetten, is alles mogelijk. Problemen en hindernissen in het samenleven met iemand die wel van dezelfde soort is maar toch anders, zullen er altijd blijven. Maar wanneer jullie oog hebben voor jullie verschillen en die aanvaarden, en daarbij vastbesloten zijn samen een leven op te bouwen, zal jullie situatie beslist verbeteren.