Nachtmerries

10 veel voorkomende nachtmerriesen de oorzaak en betekenis

Je hebt ongetwijfeld al eens last gehad van een nachtmerrie. Een aangename ervaring is dat meestal niet. Toch blijken nachtmerries een normaal onderdeel te vormen van je dromen. Plezierige dromen worden meestal gevoed door intense verlangens en vurige wensen. Nachtmerries daarentegen ontstaan door gevoelens van opgewondenheid, stress en angst. Nachtmerries, net als aangename dromen, mag je nooit letterlijk nemen. De personen, voorwerpen en situaties die je 'ziet' tijdens een nachtmerrie zijn slechts symbolen van wat je onderbewustzijn jou probeert te vertellen. Het is belangrijk om de dieperliggende oorzaak van nachtmerries te achterhalen, zodat je weet waar je onderbewustzijn mee bezig is en om rust te brengen in je geest.

1. Verdrinken of diep vallen

Een angstaanjagende nachtmerrie waarin je aan het verdrinken bent of een diepe val maakt: de meeste mensen hebben dit wel eens ervaren. Waarom geeft ons onderbewustzijn aan dat we aan het verdrinken zijn of een diepe duik maken? Waarschijnlijk sta je in je dagelijks leven onder flinke druk: bijvoorbeeld een moeilijke opdracht op je werk die op tijd klaar moet zijn, een gespannen gezinssituatie, een gerechtelijke procedure waarbij je betrokken bent enzovoorts. Wanneer je bewuste geest dergelijke druk ervaart, uit je onderbewustzijn dit door je wijs te maken dat je aan het vallen of aan het verdrinken bent. Als je vaak een dergelijke nachtmerrie hebt, ga je je op de duur realiseren dat je 'slechts' aan het dromen bent. Sommigen slagen erin om tijdens zo’n 'lucide droom' zichzelf wijs te maken dat ze niet aan het vallen of verdrinken zijn, maar rondvliegen of zwemmen.

2. Naakt verschijnen in het openbaar

Waarschijnlijk is het geen aangename ervaring om te dromen dat je naakt op het werk verschijnt of rondloopt in het openbaar terwijl iedereen jou aanstaart. Mogelijk word je badend in het zweet wakker na zo’n nachtmerrie. Maar wat betekent zo’n nare droom? In je onderbewustzijn staan je kleren symbool voor een soort afscherming, waarmee je bepaalde eigenschappen van jezelf verborgen houdt voor anderen. Als je er in je nachtmerrie schrik voor hebt om naakt in het openbaar te verschijnen, betekent dit dat je je in feite schaamt voor iets, dat je kwetsbaar bent of dat je niet wilt dat anderen veel over jou te weten komen. Trek je je van je naaktheid niets aan, dan symboliseert dit dat je geen schrik hebt om je gevoelens of karaktertrekken aan anderen te tonen.
3. Slechte cijfers voor een examen
Zelfs nog veel jaren nadat je bent afgestudeerd, heb je soms nog nachtmerries over examens en schoolproeven. Je onderbewustzijn houdt zich blijkbaar veel bezig met cijfers, quoteringen en evaluaties die je tijdens je schooltijd kreeg. Het cijfer dat je in je nachtmerrie krijgt voor een examen, vertelt veel over de mate waarin je je gewaardeerd voelt. Als je droomt dat je een te laag cijfer ontving voor een schoolopdracht die wel goed was gelukt, betekent dit misschien dat je je ondergewaardeerd voelt voor datgene wat je in je leven bereikte.

4. Verdwaald of gevangen
Een nachtmerrie waarin je verdwaald bent en ergens opgesloten zit. De oorzaak van zo’n nachtmerrie hoef je niet ver te zoeken. In je dagelijks leven ervaar je waarschijnlijk dat je ‘vastzit’ in een bepaalde situatie of geen uitweg vindt om van een bepaald probleem verlost te raken. Het is belangrijk om de werkelijke oorzaak van deze nachtmerrie tijdig aan te pakken, voordat je helemaal bezwijkt onder stress of het noorden kwijtraakt in je leven.
5. Autopech

Droom je dat je auto jou in de steek laat? In een nachtmerrie staat een auto vaak symbool voor je eigen lichaam. Autopech in een nachtmerrie symboliseert meestal een lichamelijk of geestelijk probleem waaraan je lijdt. Ziet de auto in je nachtmerrie er vanbuiten mooi uit, maar ligt hij binnenin vol met rommel? In dat geval beschouw je je eigen innerlijke leven waarschijnlijk als een regelrecht zooitje. Droom je dat je achter het stuur zit en frontaal gaat botsen met een andere wagen, zonder dat je kunt ingrijpen? Dan voel je je in werkelijkheid waarschijnlijk erg machteloos en ervaar je een gebrek aan controle over je eigen leven.

6. Schade aan je huis of diefstal van je eigendom.
Het is nooit leuk om te dromen over een vernield huis of over gestolen spullen die van jou waren. Een huis staat in je nachtmerrie symbool voor je eigen persoon. Het uiterlijk van je huis symboliseert je zelfbeeld, terwijl het interieur je innerlijke gevoelens weergeeft. Als in je nachtmerrie je huis of je bezittingen beschadigd worden, betekent dit dat je je in werkelijkheid mishandeld voelt. Gestolen of verloren bezittingen in je nachtmerrie wijzen erop dat je je bedrogen voelt. Misschien vrees je ervoor dat iets wat je erg waardevol vindt, van jou gaat afgenomen worden.

7. Een slecht werkende telefoon of computer.
Ja, ook een telefoon waarmee je niemand bereikt of een computer waarvan de harde schijf crasht, treden op in nachtmerries. Dit zijn misschien geen nachtmerries van de ergste soort, maar een slecht functionerende telefoon of een gecrashte computer symboliseren wel een reëel probleem in je dagelijks bestaan. Een telefoon die in je nachtmerrie eindeloos blijft bellen of een pc die crasht terwijl je aan het chatten bent, wijzen er misschien op dat je een emotionele band met iemand aan het verliezen bent. Heb je al lang geen contact meer gehad met een goede vriend? Staat de relatie met je partner onder druk? Zoek in je dagelijks leven naar de concrete oorzaak van dit soort nachtmerries en probeer eventuele relatieproblemen op te lossen.

8.Slachtoffer worden van een verschrikkelijke ramp

Nog een veelvoorkomend onderwerp van een nachtmerrie: dromen dat je een catastrofale ramp meemaakt. Dat kan een natuurramp zijn of een treinramp, een brand, een instortend gebouw of welke catastrofe dan ook. Dromen dat je het slachtoffer bent van een dergelijke ramp wijst erop dat je onbewust vreest om je dagelijkse problemen niet meer aan te kunnen en hiervan uiteindelijk het slachtoffer te worden. Heb je regelmatig nachtmerries over rampen? Ga dan na door welke moeilijkheden je overwelmd wordt en welke problemen jou figuurlijk dreigen te verpletteren.

9. Ziek worden, gewond raken of sterven
Gelukkig hoef je het gezegde Wanneer je sterft in je droom, zal je ooit sterven in je slaap' niet letterlijk te nemen. Een nachtmerrie waarin je ongeneeslijk ziek wordt, ernstig gewond raakt of zelfs sterft, heeft echter wel een dieperliggende betekenis. Bang zijn om emotioneel gekwetst te worden, uit zich soms in nachtmerries waarin je lichamelijk gewond of ziek wordt. Een droom over doodgaan wijst er in het beste geval op dat er een bepaalde fase in je leven afgesloten is en dat je klaar bent voor een nieuwe fase. Niet alle nachtmerries over sterven zijn echter zo onschuldig. Het kan ook betekenen dat je sommige moeilijkheden helemaal niet meer aankunt en dreigt hieraan ten onder te gaan.

10. Achtervolgd of aangevallen worden

Een heel bekende nachtmerrie is deze waarin je achtervolgd of aangevallen wordt. In je droom kun je op twee manieren reageren: wegvluchten of terugvechten. Dat zijn de twee reacties op een bedreigende situatie die de mens al gebruikt sinds de oertijd. Een nachtmerrie waarin je achtervolgd of aangevallen wordt, ontstaat door onrust of gespannenheid in je geest. Er zijn heel veel factoren in je leven die je ongerust of gespannen maken. De manier waarop je in je nachtmerrie reageert (wegvluchten of terugvechten), vertelt veel over de wijze waarop je in het dagelijks leven omgaat met bedreigingen, angst en voortdurende stress.
 Bron: Alletop10lijstjes.nl

12 terugkerende dromen (en nachtmerries) verklaard

Heb je een droom die je nooit meer vergeet? Een terugkerende droom misschien, een droom die je bang maakte of eentje waar je juist heel gelukkig van werd? Leer dan de twaalf thema’s kennen waar alle dromen onder geschaard kunnen worden.

De weg kwijt zijn

Je bent in je droom op weg naar het vliegveld. Onderweg word je afgeleid en daardoor mis je je vlucht. Je kunt het treinstation niet meer vinden of erger nog: je huis. Bij dit soort dromen kijk je naar wat je ervan weerhoudt om je doel te bereiken. Zijn het mensen, is het haast, gemakzucht? En wat zegt het over jou? Kijk ook goed wat het doel is waar je naar op weg bent. Is het een vlucht, een college, een huwelijk? Stel jezelf de vragen: welke doelen heb ik in mijn leven en hoe ga ik ermee om?

Vliegen

Vrijheid; daar associëren we vliegen mee. Wegvliegen van een situatie die je benauwt. Of is het wegvliegen van je verantwoordelijkheden? Vlieg je weg van je werk of uit je huis? Vlieg je hoog of laag? En wat zie je? In vliegdromen is het belangrijk te kijken naar de manier waarop je ontsnapt aan dat waarvoor je wegvliegt. Dat is veelzeggend. Klim je eerst door een raam voordat je wegvliegt of stijg je boven de situatie uit? Ga bij jezelf na: is het de vrijheid waar ik naar verlang of is het een vlucht?

De Dood

Schrik niet van dromen waar de dood in voorkomt. Dromen over de dood van jezelf of anderen is eng omdat je bang bent dat het uitkomt. Meestal is de dood in dromen een metafoor voor een einde van een periode, een relatie, een gevoel. Niet noodzakelijkerwijs van het leven zelf dus. Iets of iemand waar je afscheid van neemt of hebt genomen. Oude gewoonten als het je eigen overlijden betreft. Maar het kan ook betekenen dat er iets ‘doodgaan’ wat je aandacht dringend nodig heeft, de band met een familielid bijvoorbeeld. Let goed op het gevoel dat je in en na je droom hebt.

Vallen

Wel eens zwetend wakker geworden uit een valdroom? Of in je droom aangespoord om in een ravijn te springen? Deze dromen benemen je de adem, maar zijn zelden negatief. Vaak zijn het dromen die je laten zien dat je zonder gevaar een risico kunt nemen. Dat het tijd is om het oude los te laten en in het diepe te springen. Wie spoort je aan om te springen en wat tref je aan als je springt of valt? Zachte grond? Misschien tref je iemand aan, wie is het? Wat voel je? Is het angst, opluchting, vrijheid? Belangrijk om je te bedenken na een valdroom: welke sprong kan ik wagen?

Naakt zijn

Je loopt naakt door de winkelstraat, staat naakt voor je partner of kunt na het douchen je kleding niet vinden. Dromen over naakt zijn, gaan over kwetsbaarheid. Ze laten je zien dat je je te kwetsbaar opstelt of je kwetsbaarder op kunt stellen. Context is bij dit soort dromen heel belangrijk. Ben je alleen en naakt, dan gaat het over naar binnen kijken. Sta je naakt voor een groep mensen, dan duidt dat op jezelf zijn en laten zien wie je bent. Staan jij en je geliefde naakt voor het altaar? Dat betekent dat jullie kwetsbaar kunnen zijn bij elkaar. Analyseer je ‘naaktdroom’ dus goed en let op wie erin voorkomt.

Zwangerschap en geboorte

Droom je dat je bevalt van een meisje? Of dat je hoogzwanger bent? Vaak denken vrouwen dat deze dromen voorspellend zijn, maar dat is zelden het geval. Dromen over geboorte gaan over iets nieuws in je leven dat in ontwikkeling is of net tot leven is gekomen. Iets dat je zorg en aandacht nodig heeft. Dat kan een eigen bedrijf zijn, een relatie of een karaktereigenschap. Ook kan het slaan op iets dat niet tot ontwikkeling komt. Een droom over een doodgeboren kindje, bijvoorbeeld, kan betekenen dat een nieuw initiatief niet van de grond komt. Let dus op de baby. Hoe ziet het kindje eruit? Krijg je hulp tijdens de bevalling, of sta je er alleen voor? Leg dan de link met je eigen leven.

Gevangen zitten

Dromen over gevangen zitten zijn er in twee soorten. De ene soort confronteert je met een talent of een karaktereigenschap die je zelf over het hoofd ziet. Je zit opgesloten en daarom ga je bijvoorbeeld mediteren, goede gesprekken voeren met medegevangenen of muziek maken. De beperking van het gevangen zitten helpt je bij het herontdekken van iets dat meer aandacht verdient in je leven. De andere soort droom is de gevangenisdroom waarin je geen kant op kunt. Let dus goed op de omstandigheden. Gaat het om je baan of je relatie? Is het tijd om uit te breken? Of is er iets wat je kunt doen waardoor je je niet meer gevangen voelt?

Seks

Heb je seks met je collega in je droom? Of met de vriend van je beste vriendin? Dromen over seks zijn confronterend. Zeker als je de persoon in kwestie de volgende dag weer ziet. Passie, intimiteit en verlangen; daar staan deze dromen voor. Dromen over seks met iemand die je kent, laten bijvoorbeeld zien dat je behoefte hebt aan meer contact met die persoon. Erotische dromen gaan over passie. Als je vaak seks dromen hebt, mis je misschien wat hartstocht in je leven. Kijk goed naar jouw rol en de rol van je seks partner in de droom. Wat vind je prettig? Wat wakkert het aan?

Examen

Moet je je eindexamen opnieuw doen? Of droom je dat je je diploma niet gehaald hebt voor het vak dat je uitoefent? Dromen over examens gaan over onzekerheid. Vraag je af waar je onzeker over bent. Wat denk je niet te kunnen? Waar zie je tegenop? Als je droomt over een examen dat je daadwerkelijk hebt gedaan, ga dan eens terug naar die periode in je leven. Hoe voelde je je toen en kan dat gevoel of die houding je op dit moment van steun zijn?

Dieren

Droom je dat je wordt aangevallen door een leeuw? Vind je een aap in de kast? Dromen over dieren gaan over verborgen krachten. Krachten die je weggestopt hebt en die zich weer aan je opdringen. Of krachten die je aan het ontwikkelen bent. Als dat laatste het geval is, heeft het dier een liefdevolle rol in je droom. Er springt, bijvoorbeeld, een kat op je schoot, er hupt een konijn over je bed of er ligt een wolf op je bank. Gaat het om weggestopte krachten, dan heeft het dier een bedreigend karakter. Kijk dan goed welk dier centraal staat, wat jouw associatie ermee is en waar het dier voor staat in de dierensymboliek. Is het een wolf die zijn tanden laat zien, een luipaard dat achter je aanrent of een beer die dreigend boven je uit torent? Bedenk: wat komt dit dier me vertellen?

Huizen

Bij een huis in je droom zijn twee vragen belangrijk: ken je het huis? In welke ruimte bevind je je? Een huis in je droom gaat over hoe jij jezelf ziet. Droom je over het huis waar je als tiener woonde? Dan is die tijd op dit moment bepalend voor je gevoelens en denkbeelden. Speelt de droom zich af in de kelder, staat dat voor oer gevoelens en diepe verlangens. Ben je op zolder, dan gaat het om denken en het spirituele. Gangen staan voor verbindingen tussen delen van jezelf en een slaapkamer voor intimiteit. Dromen over huizen maken emotie los, zeker als je het huis kent. Bedenk wat het huis op dit moment in je leven symboliseert.

Agressie

Word je achternagezeten? Val je iemand aan of word je zelf aangevallen? Achtervolgd worden in een droom of dromen waarin agressie voorkomt, zijn vaak nachtmerries. Hoewel niemand op een nachtmerrie zit te wachten, zijn dit de meest waardevolle dromen. Deze droom schudt je wakker, toont je iets wat je moet weten. Loop je ergens van weg? Ben je bang voor de volgende stap? Durf je niet uit een slechte relatie te stappen? Beklemt de band met (één van) je ouders je? Durf de angst in de ogen te kijken. Dat vergt wat moed, maar het feit dat je zo’n droom onthoudt, is de eerste stap naar inzicht.

Tekst: Door Fabienne Peters

Meer lezen over dromen?

1. Zo leer je je dromen 

(en je nachtmerries) sturen.

2. Dromenuitleg 

Citaten over slapen en dromen

Slapen en nacht, nacht en slapen: voor veel mensen een moeilijke combinatie. Als je de cijfers moet geloven hebben zeer veel mensen last van slapeloosheid.

Waar liggen wij wakker van? Van de stress op het werk, van de rekeningen die nog betaald moeten worden, van onze toekomstplannen en of het allemaal gaat lukken.?

Waarom denken wij als we eigenlijk de ogen moeten sluiten en moeten rusten om overdag alles te kunnen oplossen. Voor sommige rusteloze zielen is de nacht een moment voor heldere gedachten. Alles is rustig, we zijn alleen en niemand die ons stoort.

De mensen kunnen tegenwoordig niet meer slapen

als ze de krant niet gelezen hebben,

en als ze de krant gelezen hebben

kunnen ze niet meer slapen.

Jean de Boisson

1918-1985

Met naast een vrouw te slapen

hebben weinig wat misdaan;

doch wel met er wakker naast te blijven liggen.

Louis Paul Boon

Vlaams schrijver en journalist

1912-1979

Leven is iets wat je moet doen

als je niet kunt slapen.

Wiet van Broeckhoven

Oud:

Als jij en je tanden

niet meer in dezelfde plaats slapen.

Wiet van Broeckhoven

De sleutel om vooruit te komen

is per etmaal 8 uur te reserveren voor werken

en acht uur voor slapen

en ervoor zorgen dat dat niet dezelfde uren zijn.

Gene Brown

Elk hoofd is een opslagplaats,

waar beelden van goden en demonen slapen,

van elke grootte en elke leeftijd,

waarvan de inventaris nooit is opgemaakt.

M. Butor

Wie men heeft zien slapen

kan men nooit meer haten.

Elias Canetti

Oostenrijks schrijver en filosoof

Koop een microgolfbed

dan kun je 8 uur slapen in 4 minuten.

Maxim Drabon

De ingeschapen domheid van de mens

blijkt reeds uit het feit

dat hij de nacht heeft uitgekozen om te slapen.

Jan Greshoff

Nederlands schrijver en letterkundige

1888-1971

Velen slapen door een storm heen

maar liggen wakker van een mug.

Carl Gustaf Verner von Heidenstam

Men kan evengoed dromen zonder te slapen

als slapen zonder te dromen.

G. C. Lichtenberg

Duits schrijver en natuurkundige

1742-1799

Slapen is een uitstekende manier

om naar een opera te luisteren.

James Stephens

Ik kan nu al meer dan een jaar niet slapen.

Daarom ga ik zo vroeg naar bed.

Je hebt meer rust nodig als je niet slaapt.

Evelyn Waugh

Brits schrijver

1903-1966

Als bedriegers dromen

zijn hun dromen werkelijkheid.

Kadé Bruin

De geliefde van een ander verlangen,

is inbreken in de droom van een vreemde.

Trapido

Grote dromers doen nadenken.

Grote denkers doen dromen.

Scutenaire

 

Neem je dromen mee de dag in.

Loesje

Vertel me niet wat je vorige nacht hebt gedroomd,

want ik heb Freud gelezen.

Adams

Als je droomt van een donut is dat een droom,

geen donut.

**

Dromen is erg belangrijk.

Je kunt alleen iets realiseren

als je je er een voorstelling kunt van maken.

George Lucas

Wie droomt, vermengt zich met de lucht.

Schéhadé

Dromen: psychische stoelgang.

Johan Daisne

Dromen worden soms waar,

te waar om mooi te zijn.

**

Jij ziet de dingen en zegt: Waarom?

Ik droom de dingen en zeg: Waarom niet?

Bernhard Shaw

Waar je van droomt,

daar kun je niet van wakker liggen.

Bronzwaar

Als je wilt dat je dromen werkelijkheid worden,

word dan wakker.

P. Theys

Dromen zijn vrijetijdsbesteding van de hersens.

R. Lembke

Wie verschil maakt

tussen droom en werkelijkheid

is nog niet voldoende wakker geworden.

Buddingh

Dromen zijn zo mooi,

waarom zouden we ze verwezenlijken?

**

Dromen zijn gedachten,

gek geworden in de netten van de verbeelding.

Young

Ik droomde van de werkelijkheid.

Wat een opluchting om wakker te worden.

S. Jezry Lec

De dromen van de kat zijn met muizen gevuld.

Arabisch gezegde

Iedere droom die werkelijkheid wordt,

is een droom die sterft.

De Vogué

De droom is een schacht

die onder de werkelijkheid doorloopt.

Reverdy

Als de enige plaats waar ik je kon zien

mijn dromen was,

zou ik eeuwig slapen.

**

Zadel je dromen voor je ze berijdt.

M. Webb

Dromen zijn de illustraties van het boek

dat je ziel over je schrijft.

Norman

Een wereld waarin van een betere

kan gedroomd worden,

is de slechtste nog niet.

De Valckenaere

Al de dingen die je vergeten bent,

roepen om hulp in je dromen.

Canetti

Naarmate ik ouder word,

raak ik er steeds meer van overtuigd

dat het enige dat echt blijvend is,

onze dromen zijn.

J. Cocteau

Komt eindelijk je droom uit,

brengt de wekker je weer terug in de realiteit.

**

Al lacht men op dertig met de droombeelden van twintig;

rond de veertig ervaart men hoe onuitwisbaar

zij hun stempel op ons leven hebben gedrukt.

J. De Valckenaere

Alle aards geluk berust op een compromis

tussen droom en werkelijkheid.

M. Prévost

Het geluk is gemaakt van heel veel droom

en een beetje werkelijkheid.

R. de Masny

Het leven is als een droom;

laat me dus slapen.

Hebreeuws gezegde

Om u te verzoenen met uw lot

hebt u soms niets anders nodig

dan een benarde droom.

Michel Simon

We moeten onze kinderen leren

dromen met hun ogen open.

H. Edwards

Hij die slaapt,

is onbereikbaar; hij die droomt,

bezit het onbereikbare.

M. Gijsen

Ik geloof dromen eerder dan statistieken.

W. Saroyan

Het vers valt niet ver van de droom.

K. Jonckheere

Wie in de wolken leeft,

loopt het gevaar dat hij afdrijft.

F.J.

Als je door de nacht gaat zonder één ster,

doodmoe en alleen,

denk er dan aan dat boven de wolken

iemand naar je glimlacht.

**

De nacht maakt slapers wezenloos

doch verheft de wakers

tot een verhelderend doorzichtig bestaan.

J. Greshoff

De nacht verbergt een wereld

maar onthult een heelal.

Perzië

Je moet ook 's nachts

goed voor de dag komen.

Ton Luiting

Nachtlichtje:

Veiligheidslichtje dat je net toestaat

om te zien waarover je gestruikeld bent.

Armor Joyce

Slapen is geen geringe kunst:

je moet er de hele dag voor wakker blijven.

Nietzsche

Wij slapen thuis allemaal in een bed.

Behalve onze pa, die moet bij ons ma slapen.

L. Verbeeck

Om in te slapen hoeft men alleen maar

zijn hersenen te ledigen.

En dat is de reden waarom zoveel mensen

zo gemakkelijk inslapen.

P. Vanhaverbeke

De beste manier om in te slapen

is jezelf wijs maken dat het tijd is

om op te staan.

Groucho Marx

Als slapen ook denken is,

dan ben ik geweldig.

G.Timmermans

Ik heb nachten wakker gelegen

om uit te maken wat me scheelt.

Vorige nacht heb ik het gevonden:

ik slaap niet genoeg.

Skelton

Het was zo donker

dat ik overal lichtpuntjes zag.

Loesje

Dromen is vallen

zonder iets te breken.

 

Loesje

 

Soms heb je van die dromen

die je wakker houden

totdat je ze uitvoert.

Loesje

Zorg altijd dat je meer dromen

dan herinneringen hebt.

Loesje

Dromen

Vannacht niet

de sterren waren te mooi.

Loesje

De beste dromen

komen in de baas zijn tijd.

Loesje

Leer zelf lucide dromen

De ontdekking

Je eigen dromen bepalen is mogelijk. In de vorige eeuw ontdekte Frederik van Eeden dit en publiceerde erover. In de volgende jaren werd er regelmatig onderzoek naar gedaan waaruit interessante resultaten kwamen.

Op een nacht in 1913 stak de auteur Frederik van Eeden een sigaar op toen hij zich herinnerde dat hij deze gewoonte had afgezworen. Meteen daarna besefte hij echter dat hij aan het dromen was, zodat hij ongestraft nog een paar trekken kon nemen. Triomfantelijk stapte hij met de sigaar in zijn mond de kamer van een vriend binnen: 'Ik zei tot hem, zeer wel overlegd en bedachtzaam: 'Zie je wat ik doe?' En toen hij me niet begreep, vervolgde ik: 'Ik rook. En toch heb ik mij voorgenomen niet meer te roken. Maar nu droom ik, en nu rook ik toch in mijn droom, en ik heb er al het plezier van.' Toen ik dit gezegd had, trok ik nog met vol overleg aan den sigaar en ik had genoegen omdat ik mijn voornemen niet had gebroken en toch het plezier van roken had.

Van Eden was zich er in zijn droom van bewust dat hij aan het dromen was. Hij noemde zulke ervaringen heldere dromen en hield er in hetzelfde jaar een voordracht over voor een parapsychologische vereniging in Londen. Van Eden vertelde zijn gehoor dat hij in de afgelopen vijftien jaar al 352 heldere dromen had genoteerd. Tijdens deze dromen had hij naar eigen zeggen een min of meer volledig zelfbesef. Hij kon zich zijn dagleven meestal goed herinneren, hij kon doelbewust handelen en hij kon de droomwereld zeer duidelijk waarnemen, terwijl hij tegelijkertijd wist dat hij nog steeds sliep. De heldere dromen traden bijna altijd in de vroege ochtend op, ze duurden vrij kort en gingen vaak gepaard met een groot geluksgevoel.

Leer zelf lucide dromen

Lucide leren dromen is best eenvoudig. Wanneer je je dromen leert onthouden en regelmatig reality checks uitvoert zal de kans snel toenemen dat je je eerste lucide droom krijgt.

Lucide dromen zijn dromen waarin de dromer zich bewust is van het feit dat hij of zij droomt. Het is eenvoudig te leren! Let hierbij wel op, sommige mensen hebben de eerste nacht dat ze lucide proberen te dromen al een lucide droom, bij andere mensen kan dit weken of zelfs maanden duren! Lucide leren dromen gebeurd in verschillende stappen, welke hieronder in de juiste volgorde zal worden behandeld:

Je dromen onthouden

Je kunt 's nachts de meest fantastische lucide ervaringen beleven, als je je dromen niet onthoudt heb je er nog niets aan. Dit is ook de reden dat je dromen onthouden bovenaan staat in deze lijst. Het is echter zo dat veel mensen zeggen 'maar ik droom 's nachts niet hoor', dit is niet waar. Ieder mens droomt ongeveer vijf keer per nacht, alleen niet iedereen onthoudt zijn dromen. Om je dromen beter te leren onthouden kun je het volgende doen: zeg tegen jezelf voordat je gaat slapen een aantal keer 'ik wil mijn dromen onthouden'. Je hersenen zullen hier op ingespeeld raken en je zult hierdoor je dromen 's nachts beter onthouden. Wil je ook 's morgens je dromen beter herinneren dan is het aan te raden wakker te worden voor je wekker, of een radiowekker te gebruiken. De kunst is namelijk om zo rustig en langzaam mogelijk wakker te worden. Vervolgens is het eerste waar je aan moet denken: 'wat heb ik net gedroomd'. Hoogstwaarschijnlijk ben je wakker geworden tijdens je REM slaap dus was je aan het dromen op het moment dat je wakker werd. Nu ga je een poosje rustig nadenken en proberen zo veel mogelijk van je droom te herinneren. Als je dit gedaan hebt pak je het kladblok en de pen van je nachtkastje en schrijf je je droom op. Als het nog geen tijd is om op te staan, leg je je spullen weer op je nachtkastje en slaap je weer lekker verder.

Realiteits check

In je dromen kunnen de raarste dingen gebeuren en je neemt ze voor waar aan. De meest absurd gevormde of gekleurde voorwerpen komen voorbij en de niet oplettende dromer vind het allemaal prima. De wel oplettende (lees: beginnend lucide) dromer heeft hier echter veel voordeel aan! Juist dit soort voorwerpen zijn een teken dat je aan het dromen bent. Wanneer je dus de volgende keer in je dromen vijf meter hoge varkens ziet langskomen moet je jezelf bedenken dat je aan het dromen bent. Dit is echter niet zo makkelijk als het lijkt, je slaapt immers en het overgrote deel van je hersenen is uitgeschakeld. Het leren herkennen van deze rare voorwerpen moet dus een automatisme worden, iets wat je jezelf overdag aan kunt leren. Wanneer je eens in de zoveel tijd, bijvoorbeeld bij een rare of onverwachte gebeurtenis jezelf afvraagt of je misschien droomt, zul je dit 's nachts tijdens je dromen ook gaan doen.

Goede controles om te kijken of je droomt zijn bijvoorbeeld het kijken naar een klok of je horloge. Neem de tijd goed in je op en herhaal hem eventueel. Kijk vervolgens weg en een seconde of wat later weer terug naar je klok. Wanneer je droomt zal er hoogstwaarschijnlijk een compleet andere tijd aangegeven worden dan de tijd die je onthouden hebt. Andere goede controles zijn proberen te vliegen of lichtknopjes indrukken. Vliegen lukt alleen in je dromen en lichtknopjes hebben in dromen de nare eigenschap niet te werken. Wanneer je ze indrukt gaat het licht meestal simpelweg niet aan. Het beste teken is echter een persoonlijk teken. Droom je dus regelmatig over vogels, dan is het een goed idee om dat jouw persoonlijke droomsymbool te maken. Zie je overdag dus een vogel in de lucht is het eerste wat je doet een 'reality check', het nakijken (op eerder genoemde manier) of je droomt of niet. Op deze manier zal je nog vaker over vogels gaan dromen en zal het in je dromen een automatisme worden een reality check uit te voeren wanneer je vogels ziet.

En hoe verder?

Als je nu het lucide dromen onder de knie hebt is het zaak leuke dingen te doen met je dromen. Je kunt sociale situaties oefenen, vliegen, of gewoon lekker doen waar je zin in hebt! Het is in het begin echter wel lastig om lucide te blijven in je droom. Wanneer je droom lijkt te vervagen wordt het aangeraden om rondjes te gaan draaien in je droom. Je hersenen zullen bewust worden dat je nog steeds slaapt en de kans is groot dat je weer lucide wordt. Een leuk, maar soms irritant verschijnsel daarentegen is zogeheten 'false awakenings', iets wat vele beginnende lucide dromers zullen meemaken. Je hebt het gevoel dat je echt wakker wordt, maar dit droom je slechts. Je droomt dus dat je wakker wordt en in je bed ligt. Wakker worden is wederom een goed moment voor een reality check dus!

Wanneer droom je?

Als je begint met lucide dromen ga je je in dromen afvragen: Droom ik? Dit is een teken dat je bewust begint te worden. Maar hoe weet je zeker dat je droomt? Hiervoor kun je verschillende testen doen. Deze worden Realiteits-testen genoemd.

Er zijn veel van dit soort testen. Hieronder noem ik er een paar. Houd in je achterhoofd dat wanneer je je serieus zit af te vragen of je nu droomt of niet dat de kans erg groot is dat je al droomt!

Een paar realiteits-testen op een rijtje:

Doe het licht aan. Lichtknopjes werken niet in een droom. Echt waar. Er is zelfs research naar gedaan en ook de proefpersonen kregen het licht niet normaal aan.

Ga iets lezen. Teksten blijven nooit stabiel in een droom. Lees iets, kijk even weg van de tekst, en lees het dan weer. De tekst is niet meer hetzelfde. Het is trouwens ook heel moeilijk om te onthouden wat er staat. Sommige mensen beweren dat je helemaal niets kunt lezen in een droom, maar dat is niet waar. Velen hebben dromen gehad waarin ze dingen lezen. Het lezen is het probleem niet, maar de tekst.

Hoe laat is het? Kijk eens hoe laat het is? In een droom doen alle klokken gek. Zowel analoog als digitaal. Er zijn bijvoorbeeld geen wijzers, of rare symbolen in plaats van cijfers. Digitale klokken hebben vreemde figuurtjes, of knipperen, of hebben minder of meer cijfers dan normaal. Als je wel een tijd ziet, kijk dan even ergens anders naar, en dan weer terug naar de klok. Als je droomt zal de tijd veranderd zijn. Of probeer de wijzers te laten draaien terwijl je er naar kijkt. Als dat lukt ben je absoluut aan het dromen.

Vlieg er eens uit. Laat jezelf zweven. Stijg op vanaf de grond. Als dat lukt kun je er zeker van zijn dat het een droom is.

Steek je hand door de muur. Probeer een vinger of je hand door een muur of een raam (of een spiegel) te steken. Het geeft een heel maf tintelend gevoel als het lukt, plus de overtuiging dat je droomt. Probeer nergens aan te denken wanneer je het probeert, als je twijfelt lukt het namelijk (bijna) nooit.

Nederlandstalige Lucide Dromengids

Sleep is the golden chain

O bed! O bed! delicious bed!

That heaven upon earth to the weary head.

Thomas Hood,

British poet and humorist

There is something so sublime about finding a cool, shady place to lay down in innocent repose during the heat of the day. The freedom to close heavy eyes and allow all thought to fade behind the dappled veil of shadow light, is pure bliss.

Napping is not only pleasurable, but in the season of summer is also good for ones health, according to ancient Ayurvedic wisdom.

Napping for the heart improves alertness, clarity and creativity, and allows for processing of experiences and relieves stress.

Sleep is the golden chain
that ties health and our bodies together.

Thomas Dekker

Maak kennis met je dromen

Dromen is een natuurlijke functie van elk levend wezen en vindt op natuurlijke wijze plaats tijdens de slaap. Maar wat is de oorsprong van dromen? Daar zijn de meningen over verdeeld.

C.G. Jung zegt over dromen dat ze enerzijds de functie hebben van verwerking van de gebeurtenissen uit ons dagelijks leven en aan de andere kant geven ze aanwijzingen over onze angsten, verlangens en de diepere gronden van ons bestaan (het trans persoonlijke gebied).

De sjamaan Don Juan uit de boeken van Carlos Castaneda zegt dat tijdens onze slaap energieën uit andere werelden en dimensies ons onderbewuste 'binnendringen' en die helderheid verschaffen over het bestaan van die werelden.

Uit het sjamanisme over de hele wereld zijn de trancetoestanden bekend waarin de sjamaan al of niet onder invloed van psychedelische hulpmiddelen dromen krijgen die betrekking hebben op het welzijn van hun volk of individueel informatie geven over de aanpak van een bepaalde ziekte. Raadgevers van de 'Grote Geest' verschijnen in die dromen om aanwijzingen te geven over belangrijke beslissingen.

Ook in onze westerse maatschappij komen dergelijke dromen, al of niet opgewekt, voor. Informatie over belangrijke levens beslissingen, aanwijzingen over het dagelijks leven, spirituele groei, relaties, ziekte, opvoeding, heling van het 'ik'.

Jung heeft in zijn boeken uitgebreid aandacht besteed aan dromen, de symboliek ervan en de overeenkomst met de symboliek uit het verre verleden, tot aan de prehistorie toe.

De soorten dromen bepalen het karakter van de droom: zo heb je angstdromen, wensdromen, verwerkings dromen, voorspellende dromen, helderziende dromen, dromen die ons vertellen over onze voorouders, dromen die aanwijzingen geven over ons dagelijks leven met het doel dit in de juiste banen te leiden.

En natuurlijk het fenomeen 'lucide dromen' dat tal van werelden en dimensies voor ons opent. Lucide dromen is de benaming voor bewust dromen, dromen waarin we zelf het verloop van de droom bepalen.

We gaan een grens over. Als we dromen dat we ons vrij kunnen bewegen, vliegen en andere werelden betreden, meestal met hulp van een begeleider, zijn dat eigenlijk geen dromen maar hebben we een andere bewustzijn vorm. We reizen dan met onze tweede lichaam, het astrale, het vluchtige, het etherische. Dit zijn geen dromen, maar is een ander bestaan. Net zo belangrijk, zo niet belangrijker, als ons dagelijks leven op deze aarde.

Voor mij staat het als een paal boven water dat de meeste dromen en het leven zelf, buiten onze eigen persoonlijke dimensie, beïnvloed worden door die andere dimensies. Het tweede lichaam is bewezen (lees bv. Robert Monroe). Astrale reizen vormen geen uitzondering meer in deze wereld en we kunnen er gebruik van maken voor onze persoonlijke groei. We leren van die andere dimensies naar onszelf kijken in eerlijkheid en liefde.

Maak Kennis met je dromen

Wordt je weleens wakker uit een droom en kun je je dan niet meer herinneren waar je was? Misschien zweeft er zachtjes een beeld voorbij of is er iets dat je geheugen activeert. Plotseling herinner je jezelf een scene die net zo echt is als de wereld die je voor je ziet.

Dromen zijn vensters naar werelden die voor de gewone wereld liggen. Sommige mensen hebben dromen die hen, naast diepe spirituele inzichten, raad geven over de kleinste details van hun dagelijks leven. Anderen ervaren in hun dromen onvoorwaardelijke liefde die hen transformeert.

Er was bijvoorbeeld een vrouw die liefde in haar dromen vond nadat haar moeder was overleden. De vrouw vroeg de Heilige Geest om haar te helpen met haar verdriet. In een reeks dromen ontmoette zij haar moeder. Tijdens deze bezoeken was de dochter vervuld van de liefde die zij voor elkaar hadden. Deze dromen hielpen de vrouw om met haar verdriet om te gaan.

Contact maken met je dierbare

Heel veel mensen zouden graag iets aan hun overleden vriend, broer, zus, of ouders willen doorgeven, en stappen naar een medium. Maar je kunt het zelf ook doen. Je kunt zelf namelijk contact krijgen met iemand van wie je heel veel gehouden hebt, en die nu aan Gene Zijde is, door heel sterk aan die persoon te denken. Probeer hem of haar voor je te zien; te visualiseren. (Dit voelen ze namelijk) Vertel diegene vervolgens wat je hem of haar wilde zeggen, dit kun je hardop doen, maar ook in je hoofd, want onze overleden dierbaren aan Gene Zijde communiceren juist voornamelijk via telepathie. Zij horen dan wat je hen vertelt. Wil je graag een boodschap ontvangen van iemand die je lief is, maar inmiddels aan Gene Zijde verblijft, dan is dat ook mogelijk, zolang je jezelf daar maar voor open stelt.

Stel een korte duidelijke vraag; dit kan gewoon via je gedachten, omdat ze die energie toch wel opvangen, en neem het antwoord dat in je hoofd opkomt voor waar aan! Het lijkt misschien of het je eigen gedachten zijn, maar niets is minder waar. Het is de enige manier voor hen om met ons te communiceren, d.m.v. gedachten (energie) in je hoofd te plaatsen. Je weet dat het niet je eigen gedachten zijn omdat het antwoord in je hoofd opkomt zonder dat je hier zelf over na hebt gedacht. Soms krijg je ook antwoorden in je hoofd die je zelf niet eens wist, dus hoe kunnen dit dan je eigen gedachten zijn?

Verschijnt een overleden dierbare aan je in een droom, probeer dan na het ontwaken te onthouden wat diegene heeft gedaan of gezegd. Zo laten ze je weten dat het goed met hen gaat. (ze kunnen je ook een waarschuwing geven, of advies) Wanneer we slapen is ons bewustzijn in rust, zodat ze makkelijker tot ons onderbewustzijn kunnen doordringen en zo boodschappen influisteren. Probeer hier open voor te staan! Het lijkt alsof je op dat moment over je overleden dierbare droomt, maar in werkelijkheid is hij of zij bij je en zoekt contact met je.

Duidelijk voorbeeld van een boodschap van Gene Zijde via een droom. Dat we altijd goed naar onze dromen moeten luisteren, en zeker als we daar een boodschap krijgen van één van onze overleden dierbaren, bewijst wel het volgende:

In mijn droom, vlak voor het ontwaken, zag ik Stewart, die mij net als hij tijdens zijn leven hier altijd deed, mij een liedje wilde laten horen. Hij wilde me iets duidelijk maken, dus moest ik goed naar de tekst luisteren. Ik hoorde heel duidelijk muziek, maar het merendeel van de tekst ontging me. Ik kon alleen heel duidelijk de tekst: "You were right there for me" verstaan.

Toen werd ik wakker. Het was heel vroeg in de morgen, maar ik wist zeker dat dit een boodschap van Stewart was, dus zette ik in alle vroegte mijn PC aan en ging naar Google. Ik typte de woorden: 'You were right there for me' in, en kwam direct bij het nummer "There you'll be" van Faith Hill terecht. Het nummer was destijds nog niet erg bekend, dus kende ik het nog niet. Ik downloade het liedje van internet en herkende direct de melodie uit mijn droom! Dit was het nummer dat Stewart me wilde laten luisteren. Toen ik de tekst meelas met de muziek moest ik vreselijk huilen.

There you'll be (Faith Hill)

When I think back

On these times

And the dreams

We left behind

I'll be glad cause

I was blessed to get

To have you in my life.

When I look back

On these days

I'll look and see your face

You were right there for me.

In my dreams

I'll always see your soul

Above the sky

In my heart

There always be a place

For you for all my life.

I'll keep a part

Of you with me

And everywhere I am

There you'll be.

Well you showed me

How it feels

To feel the sky

Within my reach

And I always

Will remember all

The strength you

Gave to me.

Your love made me

Make it through

Oh, I owe so much to you

You were right there for me.

In my dreams

I'll always see your soul

Above the sky

In my heart

There always be a place

For you for all my life.

I'll keep a part

Of you with me

And everywhere I am

There you'll be.

Cause I always saw in you

My light, my strength

And I want to thank you

Now for all the ways

You were right there for me

You were right there for me

For always.

In my dreams

I'll always see your soul

Above the sky

In my heart

There always be a place

For you for all my life.

I'll keep a part

Of you with me

And everywhere I am

There you'll be.

Ik was er altijd voor Stewart, en hij wist dat wel, maar was soms nogal onhandig in het uiten van zijn gevoelens.(Vandaar dat we dit meestal via muziek deden, vooral hij) Maar nu wist ik dat hij dat dus wel gewaardeerd had, en dat ook nu nog steeds doet. En dat waar hij ook is, ook al is dat nu aan Gene Zijde, hij aan me denkt, van me houdt en op me wacht. En dat geldt ook voor mij ...

Uittreden

Wat helemaal mooi is, is dat we soms mogen uittreden (buiten je lichaam reizen met je ziel) om een overleden dierbare te ontmoeten. Dit lijkt dan een (zeer realistische) droom, maar in werkelijkheid sta je buiten je lichaam, en komt je overleden dierbare speciaal naar je toe om je een boodschap door te geven. Wanneer je na zo'n uittreding ontwaakt weet je alles nog tot in het kleinste detail.

Ook overleden dierbaren zullen uit zichzelf van zich laten horen (Via dromen, bewegende voorwerpen, geuren, muziek) en zich niet zomaar laten oproepen. Dit zou ook niet kunnen, want ze hebben het al druk genoeg met hun eigen ontwikkeling aan Gene Zijde. Natuurlijk voelen ze het wanneer je aan ze denkt, maar ze kunnen niet altijd direct gehoor geven aan ons gemis ... ze kunnen je wel telepatisch antwoord geven , maar niet direct naar ons toe komen.

Spiritueel dromen

Wat onderscheidt spiritueel dromen van gewoon dromen?

Psychologisch gezien zijn dromen een uitlaatklep van je onderbewuste. Alle dingen die je overdag niet kan of mag uiten, kan je wel veilig in je dromen uiten. Je dromen zijn dus een soort van ingebouwde veiligheid, die er voor moet zorgen dat je onderbewuste niet teveel onder druk komt te staan van al die verboden verlangens. Aldus Freud, een van de beroemdste psychologen.

Spiritueel dromen gaat verder en dieper. De mens bezit een onstoffelijk bewustzijn. Dit bewustzijn kan reïncarneren. De spirituele dromen verwijzen daarom niet zozeer terug naar herinneringen die in je huidige leven zijn opgedaan maar kunnen zeker betrekking hebben op ervaringen in vorige levens en toekomstige gebeurtenissen. Je kunt spirituele dromen zien als ongeopende brieven van God.

Wat is de Kracht in je spirituele dromen?

Alles bestaat uit energie wat je Licht (bron van alle kleuren) kan noemen. Wij als mensen hebben allemaal nog wat "foutjes" af te werken in dit aardse leven om de kleurenconstructie van ons Zijn (Licht) weer in evenwicht te brengen met onze Bron van Licht waar we allemaal uit zijn voorgekomen en weer naar terug gaan. Tijdens het spirituele dromen krijgen we boodschappen vanuit deze Bron om ons Zelf te kunnen helen (al dromend kleuren wij ons Zelf). Nooit gedacht zeker dat we zo ontzettend creatief bezig zijn tijdens onze slaap. Slapen is eigenlijk hard werken

Kleur en helderziendheid

Ook emoties en kleur hangen met elkaar samen. Wanneer we grote veranderingen meemaken in ons leven, zijn we sterker (krachtiger) betrokken bij de gebeurtenissen en zijn we emotioneler. Dat weerspiegelt zich in onze dromen: in die periodes zullen we veel meer in fellere kleuren dromen. Ook mensen met nachtmerries dromen veelal kleurrijker dan normaal. Tenslotte dromen mensen die helderziende of voorspellende spirituele dromen hebben vaker in fantasie kleuren. Bijvoorbeeld: blauwe bomen, rode diersoorten etc. eigenlijk fabelkleuren, niet logische kleuren zoals wij die op aarde waarnemen.

Kunnen we in spiritueel dromen ook toekomstige beelden waarnemen?

Vaak komt het niet voor maar de geoefende dromer kan dit bewerkstelligen, net zo goed als het fenomeen psychometrie. Het nadeel is, je weet pas achteraf of je spirituele droom voorspellend was. Tenzij je zo geoefend bent dan 'weet" je het gewoon. Dit gegeven kan je bijna niet aan de ander uitleggen. Trouwens met voorspellende informatie dient altijd zorgvuldig te worden omgegaan. Iedereen heeft zijn eigen waarheid.

Telepathische dromen

Een telepathische droom houdt in dat je in je dromen iets ziet wat op hetzelfde moment heel ergens anders gebeurt. Meestal is bij hetgeen wat gebeurt een persoon betrokken waarmee de dromer erg goed bevriend is, of familie ervan. Zo kan het gebeuren dat de band tussen twee mensen zo sterk is, dat de dromer als het ware "voelt" dat er iets ingrijpends gebeurt met de andere persoon. Iedereen heeft aanleg heeft voor telepathie, maar dat je er, als je droomt, ontvankelijker voor bent. De paranormale dromen zijn soms niet te snappen. Hoe is dat nu mogelijk? Maar Einstein zei al dat de grenzen van de tijd relatief zijn, en de Engelse J.W. Dunne verklaarde het verschijnsel als volgt:

Overdag zitten we als het ware in een bootje dat meegevoerd wordt door de rivier van de tijd. Wij kijken door de zijramen en zien de gebeurtenissen op de oever passeren. In de droomtoestand komt er echter een dimensie bij. Dan klimmen we als het ware in de mast van de boot en kijken we in plaats van alleen opzij ook naar voren en naar achteren. Omdat het daarboven nogal mistig is, wordt onze kijk op de gebeurtenissen wel een beetje vervormd.

Wat betekent nu mijn spirituele droom?

Als je wilt weten wat je droom betekent zul je eerst het volgende moeten weten: Je kunt de droom zien als een boodschap van God. Personen en dingen in de droom zijn symbolen. De symbolen zijn van en voor de dromer. Daarom is degene die het beste kan vertellen wat de droom betekent de dromer zelf. Om de droom te begrijpen is het belangrijk dat je de symbolen begrijpt.

Je kunt het volgende doen:

Denk aan wat er de dag, voordat je de droom had, gebeurd is. Wat heeft je het meest bezig gehouden, is er iets bijzonders gebeurd?

Waar doen de personen of dingen in je droom jou aan denken, dus waar zouden het symbolen voor zijn? Is de keukentafel, de oude tafel van oma, doet de vrouw uit je droom je denken aan de buurvrouw?

De moeder in je droom kan een symbool zijn voor je eigen moeder, maar ook voor het moederlijke gevoel in jezelf. Dat geldt voor alle symbolen en je zult zelf moeten overwegen waar het symbool voor staat in je droom die je probeert te begrijpen. Meestal is een symbool in je droom een stukje van jezelf, maar niet altijd. Voor het eerste genoemde geldt soms dat de droom je iets wil laten zien dat de dag, volgend op de droom of nog later, zal gebeuren. Wacht rustig af, als je echt niet weet wat je droom je wilt vertellen, misschien begrijp je hem later wel of roep hulp in van een deskundige.

Wat betreft het tweede genoemde: soms komen er in dromen niet alleen persoonlijke, maar ook collectieve symbolen voor. Collectieve symbolen komen we ook in sprookjes tegen, een eng monster als symbool voor het kwaad, de fee als symbool voor het goede. Voor het begrijpen van collectieve symbolen kun je een boek met droomsymbolen raadplegen, maar ook als je je eigen symbolen echt niet begrijpt. Je zult echter altijd zelf moeten aanvoelen welke betekenis voor jou in een bepaalde droom geldt. Er kunnen ook wel eens onbegrijpelijke of verwarde boodschappen als dromen voorkomen, die zelfs als je er langer over nadenkt niet te duiden zijn.